5, Δεκεμβρίου 2020
Άρθρο του Γιώργου Αλογοσκούφη, στην εφημερίδα Τα Νεα
Παρουσιάστηκε πρόσφατα στον Πρωθυπουργό και δόθηκε στη δημοσιότητα η έκθεση-πόρισμα της λεγόμενης Επιτροπής Πισσαρίδη. Η έκθεση αυτή, η οποία συντάχθηκε από διακεκριμένους ακαδημαϊκούς οικονομολόγους, αναλύει με επάρκεια τα κύρια χαρακτηριστικά και τις τάσεις της ελληνικής οικονομίας, τις παγκόσμιες και ευρωπαϊκές τάσεις που θα επηρεάσουν τη μελλοντική της πορεία, καθώς και τη γενική κατεύθυνση προς την οποία πρέπει να κινηθεί μελλοντικά η οικονομική πολιτική ώστε να επιτευχθεί μία επαρκής ανάκαμψη της ελληνικής οικονομίας, χωρίς τις ανισορροπίες, τις στρεβλώσεις και τις υστερήσεις του παρελθόντος.

Τα προγράμματα προσαρμογής της τελευταίας δεκαετίας, παρά το τεράστιο κόστος το οποίο επισώρευσαν στην ελληνική οικονομία, δεν δημιούργησαν τις προϋποθέσεις για διατηρήσιμη ανάκαμψη από τη μεγάλη οικονομική καθίζηση που προκλήθηκε.
Αψευδής μάρτυς αυτού είναι τα στοιχεία για την εξέλιξη του πραγματικού και του δυνητικού ΑΕΠ της Ελλάδας, που δημοσιεύονται από την ίδια την Ευρωπαϊκή Επιτροπή (βλ γράφημα). Ενώ τόσο το πραγματικό όσο και το δυνητικό ΑΕΠ παρουσίαζαν ανοδική τάση μεταξύ του 1990 και του ξεσπάσματος της μεγάλης διεθνούς ύφεσης του 2008-2009, μετά τη διεθνή ύφεση και τη μεγάλη καθίζηση της ελληνικής οικονομίας η οποία προκλήθηκε από τα προγράμματα προσαρμογής, τόσο το πραγματικό όσο και το δυνητικό κατά κεφαλήν ΑΕΠ παρουσιάζουν αρνητικές τάσεις, ακόμη και πριν την κρίση του κορωνοϊού του 2020.
Είναι κατά συνέπεια βέβαιο ότι, παράλληλα με τις προσπάθειες αντιμετώπισης της τρέχουσας κρίσης, απαιτούνται διαρθρωτικές μεταρρυθμίσεις που θα δημιουργήσουν τις προϋποθέσεις για μία δυναμική ανάκαμψη της ελληνικής οικονομίας και των παραγωγικών της δυνατοτήτων. Ο εμπλουτισμός των προβληματισμών γύρω από αυτές τις μεταρρυθμίσεις αποτελεί ίσως και την πιο σημαντική συμβολή της έκθεσης της Επιτροπής Πισσαρίδη.
Παράλληλα δε με τις εγχώριες μεταρρυθμίσεις, υπάρχει επιτακτική ανάγκη και για περαιτέρω και πολύ πιο φιλόδοξες μεταρρυθμίσεις των κανόνων και της λειτουργίας της ίδιας της ευρωζώνης.
Δυστυχώς, οι πρώτες αντιδράσεις των κομμάτων της αντιπολίτευσης στην παρουσίαση της έκθεσης της Επιτροπής Πισσαρίδη είναι για μία ακόμη φορά απογοητευτικές. Την απέρριψαν αμέσως, χωρίς να παρουσιάσουν καμμία αξιόπιστη εναλλακτική πρόταση.
Ουδείς υποστηρίζει ότι η έκθεση αυτή είναι θέσφατο. Είναι απλώς μία βάση ενός απαραίτητου πολιτικού και κοινωνικού διαλόγου για την διαμόρφωση ενός εθνικού προγράμματος μεταρρυθμίσεων για την ανάκαμψη της ελληνικής οικονομίας. Ενός προγράμματος που θα πρέπει να διαμορφωθεί συναινετικά και να τυγχάνει της αποδοχής του ευρύτερου δυνατού φάσματος των πολιτικών δυνάμεων της χώρας, ώστε να έχει διάρκεια, συνέχεια και αξιοπιστία. Το ίδιο πρέπει να συμβεί και με τη διαμόρφωση των εθνικών θέσεων για τις απαραίτητες μεταρρυθμίσεις σε επίπεδο ευρωζώνης.
Αν διδαχθούμε από τις πολιτικές αντιπαραθέσεις και τις αντιδικίες του παρελθόντος, που τόσα δεινά έχουν προκαλέσει, και αν διαμορφωθεί μία ελάχιστη πολιτική συναίνεση γύρω από ορισμένα αυτονόητα αναφορικά με τις απαιτούμενες μεταρρυθμίσεις, η δυναμική ανάκαμψη της ελληνικής οικονομίας μετά την τρέχουσα κρίση είναι εφικτή. Σε αντίθετη περίπτωση, τα όποια αποτελέσματα θα είναι πενιχρά και προσωρινά, και η ελληνική οικονομία δεν θα μπορέσει να ξεφύγει από το φαύλο κύκλο των τελευταίων δεκαετιών.
© Γιώργος Αλογοσκούφης
Σύνδεσμος στο άρθρο του Γιώργου Αλογοσκούφη στην εφημερίδα ΤΑ ΝΕΑ, Σάββατο 5, Δεκεμβρίου 2020
Σύνδεσμος στο Πλήρες Κείμενο της Έκθεσης της Επιτροπής Πισσαρίδη